ತೆಲುಗು ಮೂಲ :ಕಂದಾಳ ಶೇಷಾಚಾರ್ಯಲು
ಸ್ವೇಚ್ಚಾನುವಾದ: ಕೋಡೀಹಳ್ಳಿ ಮುರಳೀ ಮೋಹನ್
೧
ಅದು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಯಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಕರಣಂ (ಹಳ್ಳಿಯ ಲೆಕ್ಕಿಗ) ಅವರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಾಯಿ ಮರಿಯನ್ನು ಸಾಕುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದು ನೋಡಲು ಬೀದಿ ನಾಯಿಗಳಂತೆ ಇದ್ದರೂ, ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದವರು ಯಾರೂ ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ತಾಯಿ ಹಾಲನ್ನು ಪುಷ್ಟಿಯಾಗಿ ಕುಡಿದು ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಅದಕ್ಕೆ ‘ರಾಮು’ ಎಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟರು. ಕರಣಂ ಅವರು ‘ರಾಮ್’ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅದು ಅವರ ಹಿಂದೆ ಹೊಲಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಿತ್ತು. ಮಧ್ಯಾಹ್ನಕ್ಕೆ ಮರಳಿ ಬಂದು, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದ ಗಂಜಿಯನ್ನೋ ಅಥವಾ ಒಣಗಿದ ರೊಟ್ಟಿಯ ತುಂಡನ್ನೋ ತಿಂದು ತೃಪ್ತಿ ಪಡುತ್ತಿತ್ತು. ಮಲಗಲು ಅದಕ್ಕೆ ಮನೆಯ ಹೊರಗಿನ ಜಗಲಿ ಅಷ್ಟೇ ಆಶ್ರಯ. ರಾತ್ರಿ-ಹಗಲು ಚಳಿ, ಗಾಳಿ, ಮಳೆಗೆ ಒಳಗಾದರೂ, ಅದು ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿತ್ತು.
ಒಂದು ದಿನ, ಪಕ್ಕದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿರುವ ಜಾನ್ ಎಂಬುವವರು ತಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರಾದ ಕರಣಂ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಬಂದರು. ಅವರ ಕಣ್ಣು ರಾಮುವಿನ ಮೇಲೆ ಬಿತ್ತು. ತಕ್ಷಣ, ಅದನ್ನು ತನಗೆ ನೀಡುವಂತೆ ಕರಣಂ ಅವರನ್ನು ಕೇಳಿದರು. ಸ್ನೇಹಿತನಿಗೆ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನಲಾಗದೆ ಕರಣಂ ಅವರು ರಾಮುವನ್ನು ಜಾನ್ ಅವರ ವಶಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಸಿದರು. ಜಾನ್ ಅವರು ಅದನ್ನು ತಮ್ಮ ಕಾರಿನಲ್ಲಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಹೊರಟರು.
ಹಳ್ಳಿಯ ಜೀವನಕ್ಕೆ ವಿದಾಯ ಹೇಳಿ, ಜಾನ್ ಅವರ ದಯೆಯಿಂದ ರಾಮು ಪಟ್ಟಣದ ಜೀವನ ಸುಖವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ಶುರುಮಾಡಿತು. ‘ರಾಮ್’ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಹೋಗಿ, ಅದಕ್ಕೆ ‘ರಾಮ್ಸೇ’ ಎಂಬ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಹೆಸರು ಬಂತು. ನೋಡಿದವರೆಲ್ಲರೂ ಅದನ್ನು ರಾಮ್ಸೇ ಎಂದೇ ಕರೆಯಲು ಶುರುಮಾಡಿದರು. ಆ ಹೆಸರು ಅದಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಶೋಭೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿತ್ತು. ಯಾರಾದರೂ ತಪ್ಪಾಗಿ ಅದನ್ನು ರಾಮ್ ಎಂದು ಕರೆದರೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಇಷ್ಟವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಂತಹವರನ್ನು ನೋಡಿ ಅದು ಕೋಪದಿಂದ ಬೊಗಳುತ್ತಿತ್ತು. ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿಯೇ ವಿಶೇಷ ಗುಣವಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಅದಕ್ಕೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ವಿಷಯವೇನು!
ಈಗ ರಾಮ್ಸೇ ಉತ್ತಮ ರೊಟ್ಟಿಗಳು, ಸಿಹಿಯಾದ ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಫಿ ಕುಡಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ವಾಲಿರುವ ಕುರ್ಚಿಗಳ ಮೇಲೆ, ಹಾಸಿಗೆಗಳ ಮೇಲೆ ಮಲಗುತ್ತಿತ್ತು. ಸ್ನಾನಕ್ಕೆ ಗುಡ್‌ವಿನ್ ಸೋಪುಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿತ್ತು. ಮೋಟಾರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸವಾರಿ ಹೋಗುತ್ತಿತ್ತು. ಒಂದು ದಿನ ಔತಣಕೂಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಜಾನ್ ಅವರ ಮಗನೊಬ್ಬ ಬಲವಂತವಾಗಿ ರಾಮ್‌ನ ಬಾಯಿಗೆ ಬಾಟಲಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ದ್ರವವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಸುರಿದನು. ಅಂದಿನಿಂದ ಆ ದ್ರವದ ರುಚಿ ಅದಕ್ಕೆ ಹಿಡಿಸಿತು. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ! ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಯ ರಾಮು ಈಗ ರಾಮ್ಸೇ ಆಗಿ ಬದಲಾಗಿ ನವನಾಗರಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮುಳುಗಿತ್ತು ಎಂದರೆ ಸಾಕು.
ಸರಕುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಕರಣಂ ಅವರು ಆ ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದರು. ಕೆಲಸ ಮುಗಿಸಿ ಹಿಂತಿರುಗುವಾಗ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನು ನೋಡಲು ಬಂದರು. ತಮ್ಮ ನಾಯಿಯ ಕ್ಷೇಮ ಸಮಾಚಾರಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಿಸಿದರು. ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ಸಂತೋಷಪಟ್ಟು, ಮಾತಿನ ನಡುವೆ ‘ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಬರುತ್ತೀಯಾ!’ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು. ರಾಮ್ಸೇಗೆ ಈಗ ಹಳ್ಳಿ ಎಂದರೆ ಹಿಡಿಸುತ್ತಿತ್ತೇ? ಅದು ‘ಬರುವುದಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಬೊಗಳಿ ಜಾನ್ ಅವರ ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ ಹೋಗಿ ಕುಳಿತುಕೊಂಡಿತು. ಕರಣಂ ಅವರು ಬೇರೆ ದಾರಿಯಿಲ್ಲದೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದರು. ಹೇಗಿದ್ದರೇನು? ತನ್ನ ನಾಯಿ ಸುಖವಾಗಿದ್ದರೆ ಸಾಕು ಎಂದು ಅವರು ಯೋಚಿಸಿದರು.
೨
ಇವು ರಾಮ್ಸೇಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ದಿನಗಳು. ಅದೃಷ್ಟ ದೇವತೆ ಅದರ ಮೇಲೆ ದೃಷ್ಟಿ ಬೀರಿತ್ತು. ಇನ್ನು ಉತ್ತಮ ಪದವಿ ಅದಕ್ಕೆ ಬರಲಿದೆ ಎಂದು ಒಬ್ಬ ಜ್ಯೋತಿಷಿ ಜಾನ್ ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದರು. ನಿಜಕ್ಕೂ ಭಾಗ್ಯದೇವತೆ ಕುರುಡಿಯಾಗಿರದಿದ್ದರೆ, ಕೋಟ್ಯಂತರ ಜನರು ಊಟವಿಲ್ಲದೆ ಬಳಲುತ್ತಿರುವಾಗ ಈ ನಾಯಿಗೆ ಅದೃಷ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸುತ್ತಿತ್ತೇ? ಅದರ ಆಹಾರ ಪಾನೀಯಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಕೊರತೆಯಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದು ಪುಷ್ಟಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿತ್ತು.
ಆ ದಿನ ಕಲೆಕ್ಟರ್ ದೊರೆ ಅವರು ಆ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದರು. ಅವರನ್ನು ನೋಡಲು ಹಲವು ಗಣ್ಯರು ಪ್ರವಾಸಿ ಬಂಗಲೆಗೆ ಹೋಗಿದ್ದರು. ನಮ್ಮ ಜಾನ್ ಅವರು ಕೂಡ ತಮ್ಮ ಕಾರಿನಲ್ಲಿ ಹೊರಟರು. ಜೊತೆಗೆ ರಾಮ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರು. ಅದಕ್ಕೂ ಆ ಬಿಳಿ ದೊರೆ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುವ ಭಾಗ್ಯ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಬಂಗಲೆಯ ಹೊರಗೆ ಕೆಲ ರೈತರು ತಮ್ಮ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿ ಮನವಿ ಪತ್ರವನ್ನು ದೊರೆ ಅವರಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಜಾನ್ ಅವರು ಮೋಟಾರ್ ಇಳಿದು ನೇರವಾಗಿ ಒಳಗೆ ಹೋದರು. ಆದರೆ ರಾಮ್ಸೇ ಮಾತ್ರ ಆ ಜನಸಮೂಹವನ್ನು ನೋಡಿ ಏಕೋ ಗುನುಗಿತು. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅದಕ್ಕೆ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರ ದರ್ಶನ ಹಿಡಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲವೇನೋ!
ದೊರೆ ಅವರಿಗೆ ನಾಯಿಗಳನ್ನು ಸಾಕುವಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಪ್ರೀತಿ. ಜಾನ್ ಅವರ ರಾಮ್ಸೇ ನೋಡಲು ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅದನ್ನು ತನಗೆ ನೀಡುವಂತೆ ಜಾನ್ ಅವರನ್ನು ಕೇಳಿದರು. ದೊಡ್ಡವರ ಮಾತಿಗೆ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುವವರು ಯಾರು? ಜಾನ್ ಅವರು ಸಂತೋಷದಿಂದ ನಾಯಿಯನ್ನು ದೊರೆ ಅವರಿಗೆ ಕೊಟ್ಟರು. ಅಂದಿನಿಂದ ರಾಮ್ಸೇ ಕಲೆಕ್ಟರ್ ದೊರೆ ಅವರ ಬಳಿ ಬೆಳೆಯಲು ಶುರುಮಾಡಿತು. ಜಾನ್ ಅವರು ದೊರೆ ಅವರ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದು ಬಂಗಲೆಯಿಂದ ಹೊರಟುಹೋಗುವಾಗ ರಾಮ್ಸೇಯನ್ನು ಹಲವು ಬಾರಿ ಮುತ್ತಿಟ್ಟು ಹೊರಟರು.
ಮರುದಿನ ರಾಮ್ಸೇಯನ್ನು ಮೋಟಾರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕರೆದುಕೊಂಡು ದೊರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಧಾನ ನಗರಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ಬಂಗಲೆ ದೊಡ್ಡದಾಗಿತ್ತು. ಅನೇಕ ಸೇವಕರು, ವಿವಿಧ ಆಟದ ವಸ್ತುಗಳು ಇದ್ದವು. ಅಲ್ಲಿ ಜಾನ್ ಅವರ ಮನೆಗಿಂತಲೂ ಮಹಾ ವೈಭವ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರಿಂದ ರಾಮ್ಸೇ ಉಬ್ಬಿಹೋಯಿತು. ಅದು ಅಲ್ಪಸಂತೋಷಿಯಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬರುವ ಮುನ್ನವೇ ಆ ಬಂಗಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಕುತ್ತಿದ್ದ ಡಜನ್ ನಾಯಿಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ನಮ್ಮ ರಾಮ್ಸೇ ಹೆದರಿತು. ಹಿರಿಯತನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತನಗೆ ತಕ್ಕಷ್ಟು ಗೌರವ ಸಿಗದೇ ಇರಬಹುದು ಎಂದು ಭಯಗೊಂಡಿತು. ದೊರೆ ಅವರು ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ರಾಮ್ಸೇಯನ್ನು ಭಯಪಡಬೇಡ ಎಂದು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಿ ಬೆನ್ನು ತಟ್ಟಿದರು. ದೊರೆ ಅವರು ಅಪ್ಪಟ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯರು. ಆದ್ದರಿಂದ ತಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ನಾಯಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಕಾಟ್, ಸ್ಟೋನ್, ಟಾಮ್, ಜಾಕಿ, ಕಾಂಗ್ ಮುಂತಾದ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟಿದ್ದರು. ಎಲ್ಲವುಗಳ ಬಾಲಗಳನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಕತ್ತರಿಸಿದ್ದರು. ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಯ ನಾಯಿ ಮುದ್ದಾಗಿ ಕಂಡರೂ, ಸ್ವಲ್ಪ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ‘ಬ್ಲಾಕೀ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲು ಶುರುಮಾಡಿದರು. ಇದರ ಬಾಲವನ್ನು ಕೂಡ ಕತ್ತರಿಸಿದರು. ಬಾಲ ಕತ್ತರಿಸಿದ ಬ್ಲಾಕೀಯನ್ನು ನೋಡಿದ ಕೆಲವು ಬೀದಿಯ ನಾಯಿಗಳು ಹಲ್ಲು ಕಿರಿದು ನಕ್ಕಿದ್ದರಿಂದ ಅದಕ್ಕೆ ಕೋಪ ಬಂತು. ಆದರೆ ಅದು ಅವುಗಳ ಗೇಲಿಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ಬಾಲವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸುವುದೇ ಫ್ಯಾಷನ್ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ಗರ್ವದಿಂದ ತಿರುಗಲು ಶುರುಮಾಡಿತು.
ಬ್ಲಾಕೀ ಇನ್ನಷ್ಟು ಸುಖವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ಶುರುಮಾಡಿತು. ಅದು ಈಗ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುವುದು ವಿರಳ. ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದ ಬ್ಲಾಕೀ ಒಂದು ಮೆಟ್ಟಿಲು ಏರಿತು. ಆಹಾರ ಪಾನೀಯಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅದು ಸೇವಕರ ಭುಜಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಬೆಳಗ್ಗೆ ಅದಕ್ಕೆ ಬಿಸಿ ನೀರಿನ ಸ್ನಾನ, ನಂತರ ಯಜಮಾನರ ಹಿಂದೆ ತೋಟಗಳಲ್ಲಿ ಸವಾರಿ, ಉಪಾಹಾರಕ್ಕೆ ಬಿಸ್ಕೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಓವಲ್ಟಿನ್ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಊಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತೃಪ್ತಿಯಾಗಿ ಪುಲಾವ್ ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು. ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ದೊರೆ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಆಫೀಸಿಗೆ ಹೋಗಿ ಅವರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಸುಖವಾಗಿ ಕುಳಿತಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಕಣ್ಣಿನಿಂದ ಆಫೀಸ್ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಸಂಜೆ ದೊರೆ ಅವರ ಟೆನ್ನಿಸ್ ಆಟಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆ ಬಿದ್ದ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ಬಾಯಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಬಂದು ಯಜಮಾನರಿಗೆ ಕೊಡುತ್ತಿತ್ತು. ರಾತ್ರಿಯ ಊಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದು ಬ್ರಾಂಡಿ ಬಾಟಲಿಗಳನ್ನು ಕೋಣೆಯಿಂದ ಹೊರಗೆ ತರುತ್ತಾ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಟೇಬಲ್ ಮೇಲೆ ಇಡುತ್ತಿತ್ತು. ಎಲ್ಲರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಗೆ ಮೀರದಂತೆ ಬ್ರಾಂಡಿಯನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಕೊನೆಗೆ ತನ್ನಿಗಾಗಿ ಸೇವಕರು ಹಾಸಿದ ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಸುಖವಾಗಿ ಮಲಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇವು ಅದರ ನಿತ್ಯ ಕರ್ಮಗಳು. ಸತ್ಯ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಆ ನಾಯಿಯದ್ದೇ ಭಾಗ್ಯ ಎನ್ನದೆ ವಿಧಿಯಿಲ್ಲ.
ದೊರೆ ಅವರನ್ನು ನೋಡಲು ಆಗಾಗ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಜಮೀನುದಾರರು, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಭೂಮಾಲೀಕರು, ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ನೌಕರರು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೂವುಗಳನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಿದ ದಾರ ಕೂಡ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಏರುತ್ತದೆ ಹಾಗೆಯೇ, ಬಂದು ಹೋಗುವವರು ದೊರೆ ಅವರನ್ನು ನೋಡಿ ಮಾತನಾಡಿ ಹೋಗುವಾಗ ಈ ನಾಯಿಯನ್ನು ಕೂಡ ಮಾತನಾಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದಕ್ಕೆ ಮಾತನಾಡಿಸಿ ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಕೆಲವು ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ದೊರೆ ಅವರ ದರ್ಶನಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆಯೇ ಸದರಿ ಗೌರವ ಬ್ಲಾಕೀಗೆ ಲಭಿಸುತ್ತಿತ್ತು.
ಕೆಲವು ದಿನಗಳು ಕಳೆದವು. ಸರ್ಕಾರವು ದೊರೆ ಅವರನ್ನು ಮದ್ರಾಸ್ (ಚೆನ್ನೈ) ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿತು. ಈಗ ಅವರಿಗೆ ದುಪ್ಪಟ್ಟು ಸಂಬಳ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಹುದ್ದೆ ಕೂಡ ದೊಡ್ಡದಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಚೆನ್ನೈ ನಗರಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದರು. ನಮ್ಮ ಕಪ್ಪು ನಾಯಿಯೂ ಅದೃಷ್ಟಶಾಲಿ. ದೊರೆ ಅವರ ದಯೆಯಿಂದ ಆ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಹಿಂದೆ ಇದ್ದ ತನ್ನ ಹಳ್ಳಿಯೆಲ್ಲಿ? ಚೆನ್ನೈ ಪಟ್ಟಣ ಎಲ್ಲಿ? ಅದಕ್ಕೂ ಇದಕ್ಕೂ ಇರುವ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಷ್ಟು! ಅಬ್ಬಾ! ಅಲ್ಲಿನ ವಿಚಿತ್ರ ವಿಚಿತ್ರ ವಿದ್ಯುತ್ ದೀಪಗಳು, ಟ್ರಾಮ್‌ಗಳು, ಮೋಟಾರ್‌ಗಳು, ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಕಟ್ಟಡಗಳು, ಟೆಲಿಫೋನ್ ತಂತಿಗಳು, ಸಿನೆಮಾಗಳು ಮುಂತಾದ ಹೊಸ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಬ್ಲಾಕೀ ಉಬ್ಬಿಹೋಯಿತು. ಅದರ ಆನಂದವೇ ಆನಂದ.
ಜಿಲ್ಲಾ ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗಿಂತ ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ದೊರೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಎಲ್ಲರೂ ದೊಡ್ಡ ಹುದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವವರೇ. ಅವರನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಿದ ನಾಯಿಗಳ ಗುಂಪು ಕೂಡ ದೊಡ್ಡದೇ. ಬ್ಲಾಕೀ ಆ ನಾಯಿಗಳ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿತು. ಅವೆಲ್ಲವೂ ಒಂದು ಸಂಘವಾಗಿ ಸೇರಿ, ಪ್ರಭುಗಳನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಿದವುಗಳೇ. ಅವುಗಳ ಕೆಲಸ ದೊರೆಗಳ ಬಂಗಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕುತ್ತಿಗೆಯವರೆಗೆ ತಿನ್ನುವುದು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಯೇ ತಿರುಗಾಡುವುದು ಹೊರತು ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ತಮ್ಮ ಜಾತಿಯವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಉಪಕಾರವನ್ನೂ ಮಾಡಿದ ಪಾಪಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇವು ಕೇವಲ ಅಲಂಕಾರ ಪ್ರಾಯವಾಗಿ ದೊರೆಗಳ ಅಂಗಳವನ್ನು ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುವವೇ ಹೊರತು, ಯಾವುದೇ ಬೀದಿ ನಾಯಿಗಳು ಬೆನ್ನಟ್ಟಿ ಬಂದರೂ ಎದುರಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಇಲ್ಲದೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದ ಪೌರುಷವು ಹುಸಿಯಾಗಿತ್ತು. ಗೌರವ ಮಾನಗಳಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಬ್ಲಾಕೀ ಚೆನ್ನೈ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ನೀಲಗಿರಿಯನ್ನೂ ಸಹ ನೋಡಿ ಧನ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತು. ಆಗಾಗ ದೊರೆ ಅವರೊಂದಿಗೆ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಂಡು ಜನರ ನಡೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು. ಎಷ್ಟೋ ನೂತನ ಭವನ ಶಂಕುಸ್ಥಾಪನೆ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ, ಜಯಂತ್ಯುತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ, ದಸರಾ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಸ್‌ಮಸ್ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ಆನಂದದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿತು. ಅದರ ಜನ್ಮ ಅದಕ್ಕೇ ತಕ್ಕದ್ದು.
೩
ದೊರೆ ಅವರು ಮೂರು ತಿಂಗಳ ರಜೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ (ಸೀಮೆಗೆ) ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಿದರು. ಅವರು ಬ್ಲಾಕಿಯನ್ನು – “You fellow, do you like to follow me” (ಓ ನೀನು, ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ಬರಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೀಯಾ) ಎಂದು ಕೇಳಿದರು. ನಮ್ಮ ಕಪ್ಪು ನಾಯಿಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದಗಳನ್ನು ಮಾತನಾಡಲು ಬರದಿದ್ದರೂ ಅರ್ಥವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ ಚುರುಕು ಬುದ್ಧಿ ಇತ್ತು. ಆಗ ಅದು ದೊರೆ ಅವರನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾ, ಹಲ್ಲು ಕಿರಿಯುತ್ತಾ, ಬರುತ್ತೇನೆ ಎಂಬಂತೆ ದೀನವಾಗಿ ಗುನುಗಿತು. ಆಶ್ರಿತರನ್ನು ಪ್ರಭುಗಳು ಎಂದಿಗೂ ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ಮರುದಿನವೇ ಬಾಂಬೆ ತಲುಪಿ, ದೊರೆ ಅವರ ಜೊತೆ ಬ್ಲಾಕೀ ‘ರಾಜಪುಟಾಣ’ ಹಡಗನ್ನು ಏರಿತು. ಹೀಗೆ ಹಳ್ಳಿಯ ನಾಯಿ ಕೊನೆಗೆ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಲು ಕೂಡ ತಯಾರಾಯಿತು.
ಎಲ್ಲರಂತೆ ಬ್ಲಾಕೀಗೆ ಕೂಡ ಸಮುದ್ರಯಾನದಲ್ಲಿ ವಾಕರಿಕೆ ಬಂತು. ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರಿಗೆ ಕೊರತೆಯೇ! ಅವರು ಅದರ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿದರು. ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಇರುವ ವಿಚಿತ್ರ ವಿಚಿತ್ರ ದೇಶಗಳು, ಮನುಷ್ಯರು, ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಅದು ಅಪಾರ ಸಂತೋಷವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಮಾರ್ಗ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ದೊರೆ ಅವರು ಎರಡು ದಿನ ತಂಗಿದರು. ನಾಗರಿಕತೆಯ ತವರುಮನೆಯಾದ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನೊಳಗಿನ ವಿಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಬ್ಲಾಕೀ ನೋಡಿತು. ಕೊನೆಗೆ ಲಂಡನ್ ತಲುಪಿ ಭೂಲೋಕದ ಸ್ವರ್ಗ ಸುಖವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ಶುರುಮಾಡಿತು. ನಾಯಿ ತನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ‘ಲಂಡನ್ ಕಾಣಿಸಿತು ಆಹಾ! ನನ್ನ ಆಸೆ ಫಲಿಸಿತು’ ಎಂದು ಗೊಣಗಿಕೊಂಡಿತು. ಲಂಡನ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ದಿನಗಳು ಸುಖವಾಗಿ ಕಳೆದವು. ಅಲ್ಲಿನ ವಿಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ವರ್ಣಿಸಲು ನೋಡಿದವರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ, ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಶೇಷನಾಗನಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವೇ!
ದೊರೆ ಅವರು ಮತ್ತೆ ಭಾರತ ದೇಶದ ಕಡೆಗೆ ಮುಖ ಮಾಡಿದರು. ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ತಮ್ಮ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ಲಂಡನ್ ನೋಡಿ ಬಂದ ನಮ್ಮ ಬ್ಲಾಕೀಗೆ ಮದ್ರಾಸ್ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಯಂತೆ ಕಂಡಿತು. ನಿರಂತರವಾಗಿ ಲಂಡನ್ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿಯೇ ವಾಸಿಸುವುದು ಉತ್ತಮ ಎಂದು, ಮತ್ತು ತನ್ನನ್ನು ಆ ನಗರದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಸದ ಬ್ರಹ್ಮ ಎಷ್ಟು ಬುದ್ಧಿಹೀನ ಎಂದು ಬ್ಲಾಕೀಗೆ ಅನಿಸಿತು.
ದೊರೆ ಅವರು ಒಂದೆರಡು ವರ್ಷ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ ಪಿಂಚಣಿ ಪಡೆದರು. ತಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ಹೋಗಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಹೋಗುವಾಗ ಶನಿಗ್ರಹದಂತೆ ಈ ಕಪ್ಪು ನಾಯಿಯನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಲು ಒಪ್ಪುತ್ತಾರೆಯೇ! ಅದನ್ನು ತಮ್ಮ ಸೇವಕರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯರಾದ ಒಬ್ಬ ಮುದಲಿಯಾರ್ ಅವರ ವಶಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಸಿ, ಅದರ ಪೋಷಣೆಗಾಗಿ ಒಂದು ಹತ್ತು ರೂಪಾಯಿಗಳ ನೋಟನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. ಬ್ಲಾಕೀ ಮತ್ತೆ ಲಂಡನ್ ನಗರವನ್ನು ನೋಡಬೇಕು ಎಂದು ತುಂಬಾ ಆಸೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಕೊನೆಗೆ ಸತ್ತರೂ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಾಯುವುದು ಉತ್ತಮ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ, ಗೋಳಾಡುತ್ತಾ ತನ್ನನ್ನು ಮತ್ತೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುವಂತೆ ದೊರೆ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿತು. ಆದರೆ ಫಲವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರೇತರರು ದೊರೆ ಅವರಿಗೆ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಬೀಳ್ಕೊಡುಗೆ ಔತಣಕೂಟಗಳನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿ, ಅವರನ್ನು ಗೌರವಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಅವರ ದೇಶಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಿಕೊಟ್ಟರು. ಪಾಪ! ಇಷ್ಟು ಸುಖದ ಜೀವನ ನಡೆಸಿ ಕಪ್ಪು ನಾಯಿ ಕೊನೆಗೆ ಈ ಪಾಲು ಆಗಬೇಕಾಗಿ ಬಂದಿದ್ದು ಶೋಚನೀಯ ವಿಷಯ.
೪
ಹಣವು ಕಣ್ಣುಕಟ್ಟುವಂತೆ ವೈಭವ, ಸುಖ, ಮರ್ಯಾದೆಗಳನ್ನು ತರುತ್ತದೆ. ಅದು ಕಳೆದ ನಂತರ ಎಲ್ಲವೂ ಶೂನ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಹತ್ತು ರೂಪಾಯಿಗಳ ಮರ್ಯಾದೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬ್ಲಾಕಿಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತಾ ಕೆಲವು ದಿನಗಳು ಕಳೆದ ನಂತರ ಮುದಲಿಯಾರ್ ಅದನ್ನು ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಗೆ ಹಾಕಿದರು. ಅಯ್ಯೋ! ಇನ್ನು ಏನು ಗತಿ! ಬ್ಲಾಕಿಗೆ ಸುಖ ಇನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ಸಿಗಲು ಸಾಧ್ಯ? ಯಾರು ಅದನ್ನು ಹತ್ತಿರಕ್ಕೆ ಬಿಡುತ್ತಾರೆ? ಪದವಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ರಾಜನಂತೆ ಅದು ಹುಚ್ಚು ಹಿಡಿದಂತೆ ಬೀದಿ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಓಡಲು ಶುರುಮಾಡಿತು.
ಪಾಪ! ಈಗ ಅದಕ್ಕೆ ಮೃದು ದಿಂಬುಗಳು, ಕುರ್ಚಿಗಳು, ತಿಂಡಿ-ತಿನಿಸುಗಳು, ಪಾನೀಯಗಳು, ಆಹ್ವಾನಗಳು, ಚುಂಬನಗಳು, ಹೂವಿನ ಹಾರಗಳು ಸಿಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆ ಈಗ ದುಃಖ ಉಕ್ಕಿ ಬಂದು ಹಲ್ಲು ಕಡಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ಅಭ್ಯಾಸದಂತೆ ಆ ನಾಯಿ ಒಂದು ಕ್ಲಬ್ ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿತು. ಅದು ಅದಕ್ಕೆ ಪರಿಚಿತ ಸ್ಥಳವೇ. ಆದರೆ ಅದೇನು? ದ್ವಾರಪಾಲಕನು ನಿರ್ದಯೆಯಿಂದ ಒಂದು ಒದೆ ನೀಡಿದ್ದರಿಂದ ಅದರ ಪಂಚಪ್ರಾಣಗಳು ಕದಲಿದವು. ಆಮೇಲೆ ಅದು ಕೂಗುತ್ತಾ ಹೊರಗೆ ಬಂದಿತು. ಹಸಿವನ್ನು ತಾಳಲಾರದೆ ದೊರೆ ಅವರು ಒಮ್ಮೆ ಖಾತೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದ ಬಿಸ್ಕೆಟ್‌ಗಳ ಅಂಗಡಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿತು. ಪ್ರತಿದಿನ ಮಾತನಾಡಿಸಿ ಆದರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ವರ್ತಕನೇ ಅಲ್ಲವೇ ಎಂದು ತಿಳಿದು ಬ್ಲಾಕೀ ಬಹಳ ಸಲಿಗೆಯಿಂದ ಅವನ ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ ಹತ್ತಲು ಹೋಯಿತು. ಆಹಾ! ಎಂತಹ ಅನ್ಯಾಯ! ಬ್ಲಾಕಿಗೆ ತಲೆ ಗಿರನೆ ತಿರುಗಿತು. ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿತು. ಮತ್ತೆ ಸ್ಮೃತಿ ಬಂದಾಗ ಅದು ಒಂದು ಚರಂಡಿಯ (ಜಲದಾರಿ) ದಡದ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಿತ್ತು. ದಯಾರಹಿತನಾದ ವರ್ತಕ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅದರ ದೇಹಶುದ್ಧಿ (ಹೊಡೆದ) ಮಾಡಿದ್ದನೇನೋ!
ಕೆಟ್ಟು ಬದುಕುವುದು ಕಷ್ಟಕ್ಕಿಂತ, ಬದುಕಿ ಕೆಡುವುದು ಮಹಾ ದುರ್ಘಟ. ಪಾಪ! ನಮ್ಮ ಬ್ಲಾಕಿಯ ಗತಿ ದುರ್ಗತಿಯಾಯಿತು. ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದರೂ ಅದನ್ನು ಮಾತನಾಡಿಸುವವರು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆ ನಿಜವಾಗಿ ಹುಚ್ಚು ಹಿಡಿಯಿತು. ತಿಂಡಿ ಇಲ್ಲದೆ ಅಸ್ಥಿಪಂಜರದಂತೆ ಉಳಿದಿತ್ತು. ದಿಕ್ಕು ತೋಚದೆ ಚೆನ್ನೈ ಜನಸಮೂಹಗಳ ನಡುವೆ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಓಡಲು ಶುರುಮಾಡಿತು. ಆದರೆ ತನ್ನದೇ ಜಾತಿಯ ಬೀದಿ ನಾಯಿಗಳು ಇದನ್ನು ಬದುಕಲು ಬಿಡಬೇಕಲ್ಲವೇ? ಅವು ಇದರ ಮೇಲೆ ದ್ವೇಷ ಸಾಧಿಸಲು ಶುರುಮಾಡಿದವು. ಅದನ್ನು ನಿಂತ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಲು ಬಿಡದೆ ಹಿಂಬಾಲಿಸಿ ಓಡಿಸಿದವು. ಸ್ವಜಾತಿ ವೈರವು ಕೆಡುಕನ್ನು ತರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅದು ಅಷ್ಟೊತ್ತಿಗೆ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ ಪಟ್ಟಿತು. ಆದರೆ ಅಷ್ಟೊತ್ತಿಗಾಗಲೇ ಅದರ ಈ ಸ್ಥಿತಿ ಕೈಮೀರಿ ಹೋಗಿತ್ತು.
ಓಡಿಬರುತ್ತಾ ಆ ಜನಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ನುಗ್ಗಿತು. ಆ ದಿನ ಯಾರೋ ಮಹನೀಯರ ಆಗಮನಕ್ಕಾಗಿ ಮದ್ರಾಸ್ ನಗರವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಜನರು ಸಾವಿರಾರು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಸ್ಟೇಷನ್ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಬ್ಲಾಕೀ ಕೂಡ ಜೊತೆಯ ನಾಯಿಗಳ ಕಚ್ಚುವಿಕೆಗೆ ಹೆದರಿ ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಯಾರೋ ಒಬ್ಬ ಹುಡುಗ ಒಂದು ಬಿಸ್ಕೆಟ್ ತಿನ್ನುವುದನ್ನು ನೋಡಿತು. ಹಸಿವು ಸುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತಿತ್ತು. ಚಾಪಲ್ಯದಿಂದ ಬ್ಲಾಕೀ ಆ ಹುಡುಗನ ಕೈಯಿಂದ ಬಿಸ್ಕೆಟ್ ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಹೋಗುವಾಗ ಅವನ ಕೈಬೆರಳಿಗೆ ಕಚ್ಚಿತು. ಯಾರೋ ಇದನ್ನು ಹುಚ್ಚು ನಾಯಿ, ಹುಚ್ಚು ನಾಯಿ ಎಂದು ಕೂಗಿದರು. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಮಹನೀಯನು ಕೈಯಲ್ಲಿದ್ದ ಕೋಲಿನ ಏಟಿನಿಂದ ಅದನ್ನು ಕೆಳಗೆ ತಳ್ಳಿ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಕೂಪದ ಚರಂಡಿ ಯಲ್ಲಿ ಎಸೆದನು. ಆ ಕೊಳಕು ನೀರನ್ನು ಮೂರು ಗುಟುಕು ಕುಡಿದು ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿತು. ಬ್ಲಾಕೀಗೆ ಕೊನೆಗೆ ನಾಯಿ ಸಾವೇ ಸಿಕ್ಕಿತು. ದೇವರು ಅದರ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಿ.
–ಕೋಡೀಹಳ್ಳಿ ಮುರಳೀ ಮೋಹನ್
